Mimarların açtığı davada yargı, “Çankaya Merkez Camii korunmalıdır” dedi

Bükreş Camii olarak da bilinen Çankaya Merkez Caminin tescil kaldırma kararının yürütmesi durduruldu

Yargı, Cumhuriyet mimarisi, yıkım tehdidi altında olan Çankaya Merkez Cami’nin tescil kaldırma kararının yürütmesini durdurdu. Kararı değerlendiren Mimarlar Odası Ankara Şubesi, “Hayati Tabanlıoğlu’nun 1959 yılında tasarladığı Çankaya Merkez Camii’nin talebi karşılamadığı gerekçesi ile yıllardır yıkılması, büyütülmesi tartışmaları devam ederken, tescil kararının kaldırılması ve inşai çalışmaların başlatıldığı bir süreçte yargının verdiği bu karar, az sayıda kalan modern cami örneklerini korumaya yönelik önemli bir karardır.”

Ankara 7. İdare Mahkemesi,  Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin Kültür ve Turizm Bakanlığı’na açtığı davada,  “Cumhuriyet dönemi mimarlığının ve modern cami mimarisinin nitelikli örneklerinden, Çankaya Merkez Cami’nin tescil kaydını kaldırma kararını kamusal yönden giderilmesi olanağı bulunmayan zararların oluşabileceği açıkça görüldüğünden, uyuşmazlık konusu ile ilgili mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak bilirkişilerce düzenlenecek olan rapor incelenip karar verilinceye kadar dava konusu işlemin yürütmesinin durdurulması” kararını verdi.

Yargıdan, tescili kaldıran koruma kuruluna verilen cevap

Mimarlar Odası Ankara Şube Tezcan Karakuş Candan, “Ülkenin değerlerini korumakla yükümlü Kültür Turizm Bakanlığı’na bağlı Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun tescil kaldırma kararı, durumun ne kadar trajik olduğunu ortaya koymuştur. Mimarlar Odası Ankara Şubesi olarak tehdit altında olan, camiyi baskı altına alan çalışmaların başladığını tespit ederek, korunması için yapılması gereken tüm yasal süreçlere başvurduk. Ankara 7. İdare Mahkemesi, tescil kaldırma kararına ilişkin açtığımız davada yürütmenin durdurulması kararı, tescili kaldıran koruma kuruluna verilmiş en güzel cevaptır. Modern mimarlık eseri camilerin tehdit altında olduğu, TBMM Camisinin yanında  Hayati Tabanlıoğlu’nun tasarladığı, 1959 yılında tasarlanan Çankaya Merkez  Camisinin yıkım tehdidi ile karşı karşıya kaldığı bu süreçte  yargının verdiği yürütme durdurma kararı, az sayıda kalan modern cami örneklerini korumaya yönelik önemli bir karardır. İktidarın korumadığı ve yıkmaya çalıştığı kültürel varlıklarımız ve camilerin gelecek kuşaklara aktarılması için Mimarlar Odası olarak hukuksal süreçlerle mücadeleye devam edeceğiz.” dedi.

Gelecek kuşaklara aktarılmalıdır

“Birlikte yaşam kültürü etrafında örülmüş hukuk sistemi en temelde kendi varlık koşulunu korumak için bile onu inşa eden değerler kümesinin yansımalarına süreklilik kazandırmak veya bu sürekliliği hukuksal olarak korumakla yükümlüdür. Bu nedenle Merkez Caminin mimari, tarihi, estetik, sosyal ve ekonomik değerler bakımından korunması şarttır” diyen Candan şöyle devam etti:

“Cumhuriyet dönemi mimari eserlerimizin yok olmasına izin vermeyeceğiz. Çankaya Merkez Cami kültürel bir varlık olarak korunmalı ve gelecek kuşaklara aktarılmalıdır.  Kamu yararı belli bir dönemin toplumsal hafızasını, mekan algısını, sosyal ilişki düzeyini, insanların kentle ve mekanla ilişkilenme biçimini, mimari değerlerle toplumun nasıl bir karşılıklı değerler kümesini yansıttığını göstermesiyle ilgilidir. Toplumsal yaşamın farklı dönemsel karakterlerini tanımlamamız, bu karakterlerin mekan, insan ve mimarlık hafızasını canlı tutmamız ve gelecek kuşaklara aktarmamız hukukun en temelde koruması altına aldığı 'birlikte yaşama' kültürünün somutlanması ve sürekliliğinin vurgulanması açısından gereklidir.”